Günümüzde kadınlar kariyer planları ya da gelecek korkusu gibi nedenlerle anne olma hayallerini erteleyebiliyor. Ancak bebek sahibi olma fikri ileri bir tarihe taşınırken vücudun biyolojik saati de ilerlemeye devam ediyor. Yıllar içinde doğurganlık kapasitesinin azalması nedeniyle hayalleri yaşatmak için yumurta dondurma işlemi gündeme gelmektedir. Yumurta dondurma işleminden yumurta rezervi düşük olan her kadın yararlanabilir. Memorial Ataşehir Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ebru Çöğendez yumurta dondurma işlemi hakkında bilgi verdi.
Yumurta dondurma işlemi hakkında en çok sorulan 13 soru ve cevapları
1-Düşük yumurta rezervi nedir?
Yumurtalık rezervi, yumurta sayısı ve kalitesine bağlı olarak kadının iki yumurtalığında kalan üreme potansiyelini ifade eder. Azalmış yumurtalık rezervi, kalan yumurta sayısının az olması nedeniyle yumurtalıklardaki normal üreme potansiyelinin kaybıdır. Kadınlar üretecekleri tüm yumurtalarla doğarlar ve ilerleyen yaşla birlikte yumurta sayısı azalmaya başlar. Ancak bazen farklı sebeplerden dolayı yumurta rezervleri beklenenden daha erken azalabilir. Bilimsel çalışmalara göre ortalama olarak 35 yaşından sonra yumurta rezervi azalmaya başlar. Yumurta sayısının azalması hamile kalamayacağınız anlamına gelmez. Ancak hamileliğin yapı taşı olan yumurta sayısının azlığı spermle birlikte hamile kalmayı zorlaştırabilir. Düşük yumurtalık rezervi testlerle belirlenebilir.
2-Yumurta rezervinin azlığı nasıl anlaşılır?
Düşük yumurta rezervini belirlemek için bazı testler yapılabilir. Öncelikle adetin 2. veya 3. gününde bazal hormon dediğimiz FSH ve E2 hormonlarının seviyelerine bakılır. Bazal hormon testi ile birlikte aynı gün yumurtalıklardaki foliküller de sayılır. Bu iki testin sonuçları tutarsız ise Anti-Müllerian Hormon (AMH) testi yapılabilir. 37 yaş üstü hastalarda bu testlerden bağımsız olarak direkt olarak AMH testine de bakabiliriz.
3-Yumurta rezervi düşüklüğü kaç yaşında kontrol edilmelidir?
Her kadının dünyaya 1-2 milyon yumurta hücresi ile geldiği düşünülmektedir. İlerleyen yaşla birlikte yumurta hücreleri periyodik olarak azalır. Genel olarak kadınların üreme kapasitesinin 35 yaşından sonra gerilemeye başladığı bilinmektedir. 35-40’lı yaşların ortalarında yumurta rezervi kaybı hızlanır ve son nokta menopozdur.
4-Yumurta dondurma işlemi kimlere yapılır?
Yumurta dondurma işlemi yumurtalık rezervi düşük olan bireylere, kanser nedeniyle kemoterapi ve radyoterapi alacak hastalara ve büyük yumurtalık kistleri nedeniyle yumurtalıkları ameliyatla alınmış kadınlara her yaşta uygulanabilir. Uygulamada yumurta dondurma işlemi daha çok 35-43 yaş arası kadınlara uygulanmakta olup; Yumurta dondurma işlemi daha erken yaşlarda da yapılabilmektedir.
5-Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?
- Yumurta toplama işleminden önce yumurtalıkları uyaran hormon ilaçları kullanıyoruz. Tedaviye başlandıktan sonra ultrason ile yumurta gelişimi takip edilir.
- Ultrasonda foliküller yumurta toplamaya hazır hale geldiğinde sedasyon altında toplama işlemi yapılır.
- Transvajinal ultrason rehberliğinde özel bir iğne foliküle yönlendirilir.
- Özel bir aspirasyon cihazı yardımıyla yumurta folikülden çıkarılır.
- Mümkün olduğu kadar çok yumurtanın çıkarılması amaçlanır, ne kadar çok yumurta dondurulursa ileride hamile kalma şansı o kadar artar.
- Döllenmemiş yumurtalar, gelecekte kullanılmak üzere saklanmak üzere sıfırın altındaki sıcaklıklara kadar soğutulur.
- Vitrifikasyon formülü genellikle yumurta dondurmak için kullanılır. Bu işlem sırasında buz kristallerinin oluşmasını önlemek için yüksek konsantrasyonlar kullanılır.
- Toplanan yumurtalar mutlak numaralandırma ile sıvı nitrojen tanklarına konur.
6-Bekar kadınlar yumurta dondurabilir mi?
Bekar kadınlar yumurtaları dondurabilir. Nitekim Türkiye’deki yasal süreç bekar hastaların bu süreçten faydalanabilmesi için ortaya çıkmıştır.
7-Embriyo dondurmak için evli olmak bir kural mıdır?
Evet, Türkiye’de Sağlık Uygulama Yönetmeliği sadece evli çiftler için embriyo dondurmaya izin vermektedir.
8-Cinsel istek duymamış kadınlar yumurtaları dondurabilir mi?
Evet, donabilir. Yumurta toplama işlemi genellikle vajinal yoldan yapılan bir girişimdir. Yumurta gelişim takibi tedavi sürecinde abdominal veya rektal ultrason ile kontrol edilir. Yumurta toplama işleminin yapıldığı gün vajinal yoldan sedasyon altında işlem gerçekleştirilir. İşlem sonunda hymen (hymen) incelenir ve kendilerine epikriz olarak yumurta toplama işlemi ile ilgili doktor raporu verilir.
9-Yumurta dondurma işleminden sonra adet olur mu?
Yumurta toplama işleminden yaklaşık 10-12 gün sonra hastalar adet görmeye başlar ve düzenli olarak adet görmeye devam eder.
10-Yumurta dondurma işlemi adet döngüsünün hangi günü yapılır?
Tüp bebek hastalarında olduğu gibi 2-3 gün adet olur. Yumurtalıklar ilaçlarla uyarılmaya başlar. Yanıt her hastada farklı olmakla birlikte tedavinin 9-12. Yumurta toplama işlemi gün ortasında gerçekleşir. Yumurta toplama gününde yumurtalar laboratuvar ortamında dondurulur.
11-Yumurta toplama işlemi ağrılı mıdır?
Yumurta dondurma oositlere uygulanan bir işlemdir, hastalar işlem sırasında herhangi bir rahatsızlık hissetmezler.
12-Yumurta toplama işleminden kaç gün sonra cinsel ilişkiye girilir?
Yumurta toplama işlemi sırasında yumurtalıklar normalden 3 kat daha fazla büyütülür. Bu nedenle kasıkta ağrı yaşanabilir. Aynı zamanda enfeksiyon riskine karşı yumurta toplama işleminden sonra 2 hafta cinsel ilişki önerilmemektedir.
13-Yumurta ile tüp bebek yapılabilir mi?
Bir yumurta ile bebek sahibi olabilirsiniz. Bu yumurta olgun, M2 olgun bir yumurta ise kalitesi uygunsa eşten tek sperm gelse bile hastaların gebelik şansı vardır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansıserinhisarajans.xyzselendiajans.xyzsehitkamilajans.com.tr
